تفسیر قرآن کریم – استاد حاج ابوالقاسم| جز پانزدهم

«دلوك»، هنگامى است كه خورشید از وسط آسمان روبه مغرب میل مى كند كه زوال نامیده مى شود، ووقت نماز ظهر و عصر است. و «غَسق اللیل» وقت نماز مغرب و عشاست كه تاریكى، فراگیر مى شود و «فجر»، وقت نماز صبح است.(175) امام صادق علیه السلام مى فرماید: اوّلین نمازى كه واجب شد نماز ظهر بود و آنگاه این آیه را تلاوت فرمودند.(176) در روایت دیگرى آمده است: اگر نماز صبح در اوّل فجر اقامه شود، فرشتگان شب و روز هر دو آن را ثبت مى كنند.(177) و «مشهود» بودن نماز صبح نیز ممكن است به همین معنا باشد.(178) یعنى هر دو گروه فرشتگان آن را مشاهده كرده و بر آن گواهى مى دهند. 175) تفسیر اطیب البیان. 176) كافى، ج 3، ص 275. 177) كافى، ج 3، ص 275. 178) تفسیر المیزان.

1- معیار شناخت اوقات در اسلام، طبیعى است به نحوى كه قابل فهم و درك همه كس در همه جا و همیشه باشد. «لدُلوك الشمس، غَسَق اللیل، الفجر» 2- برنامه هاى دینى، زمان بندى شده است. «لدُلوك الشمس الى غَسَق اللیل» 3- نماز تنها عبادتى است كه به نام «قرآن» توصیف شده است. «قرآن الفجر» 4- قرآن و تلاوت آن در نماز، محور اصلى است. «قرآن الفجر»(179) 5 – در میان نمازها، نماز صبح جایگاه ویژه اى دارد. «اِنّ قرآن الفجر كان مشهوداً»179) پیامبرصلى الله علیه وآله فرمود: «لاصلوة الاّ بقرآن». كنزالعمّال، ح 19698.