استاد حاج ابوالقاسمتفسیر گویانجلسات تفسیر
تفسیر قرآن کریم – استاد حاج ابوالقاسم | جز ششم
تفسیر آیه 55 و 56 سوره مائده
تفسیر آیه 55 و 56 سوره مائده
«إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ ءَامَنُواْ الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَوةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكَوةَ وَهُمْ رَكِعُونَ وَ مَن يَتَوَلَّ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ الَّذِينَ ءَامَنُواْ فَإِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْغَلِبُونَ»
ترجمه
ولىّ و سرپرست شما، تنها خداوند و پیامبرش و مؤمنانى هستند كه نماز را برپا مى دارند و در حال ركوع، زكات مى دهند. و هركس كه خدا و پیامبرش وچنان مؤمنانى را (كه در آیه قبل بیان شد) ولىّ خود بگیرد (از حزب خداست) همانا حزب خدا پیروز است.
نکته ها
در شأن نزول آیه آمده است: سائلى وارد مسجد رسول خدا صلى الله علیه وآله شد و از مردم درخواست كمك كرد. كسى چیزى به او نداد. حضرت على علیه السلام در حالى كه به نماز مشغول بود، در حال ركوع، انگشتر خود را به سائل بخشید. در تكریم این بخشش، این آیه نازل شد. ماجراى فوق را ده نفر از اصحاب پیامبر مانند ابن عباس، عمّار یاسر، جابربن عبداللّه، ابوذر، اَنس بن مالك، بلال و… نقل كرده اند و شیعه و سنّى در این شأن نزول، توافق دارند. عمّار یاسر مى گوید: پس از انفاق انگشتر در نماز و نزول آیه بود كه رسول خداصلى الله علیه وآله فرمود: «مَن كنتُ مولاه فعلىّ مولاه». پیامبر اكرم صلى الله علیه وآله در غدیرخم، براى بیان مقام حضرت على علیه السلام این آیه را تلاوت فرمود. و خود على علیه السلام نیز براى حقّانیّت خویش، بارها این آیه را مى خواند. ابوذر كه خود شاهد ماجرا بوده است، در مسجد الحرام براى مردم داستان فوق را نقل مى كرد. كلمه ى «ولىّ» در این آیه، به معناى دوست و یاور نیست، چون دوستى و یارى مربوط به همه مسلمانان است، نه آنان كه در حال ركوع انفاق مى كنند. بیان شد كه مراد از «الّذین آمنوا»، حضرت على علیه السلام و امامان معصوم علیهم السلام پس از او هستند. اوصاف حزب اللّه در سوره ى مجادله آیه 22 چنین بیان شده است: 1- به مبدأ و معاد ایمان دارند. 2- با دشمن خدا، دوستى نمى كنند. این آیه كه لزوم پذیرش ولایت خدا و رسول و امامان را بیان مى كند، مى فهماند كه مراد از «ولیّكم» در آیه قبل، سرپرست و حاكم است نه دوست و یاور، چون تعبیر «حزب اللّه» و غالب بودن آنان، اشاره به نظام قدرتمند و حكومت دارد. «حزب»، در لغت به معناى گروه با قدرت و با صلابت است.
