تفسیر حجت الاسلام و المسلمین دکتر رفیعی

شاید این آیه به آیه ى 56 اشاره دارد كه هجرت را یك نمونه ى روشن از عمل صالح مى شمرد؛ یعنى كسانى كه از مسكن خود در دنیا به خاطر اهداف مقدّس هجرت كنند، خداوند مسكن آخرت آنان را تأمین مى كند. كلمه ى «تَبَوّء» به معناى دادن مسكن دائمى است و «غرفه» به محلّ بلندى گفته مى شود كه بر اطراف، اِشراف داشته باشد. «الصالحات»، جمعى است كه با الف و لام آمده، یعنى همه گونه كارهاى نیك انجام دهد. كلمه ى «تحمل» از ریشه ى «حمالة»، به معناى كفالت و برعهده گرفتن است و ممكن است مراد از حمل رزق، ذخیره سازى براى آینده باشد. در آیه ى 56 به هجرت سفارش شد، در این آیه مى فرماید: مهاجرانِ در راه خدا نگران رزق و معاش خود نباشند، خدایى كه به انبوه جنبنده هاى ناتوان رزق و روزى مى دهد، رزق شما را هم خواهد داد.

1- كارهاى شایسته، در كنار ایمان ارزشمند است. «آمنوا و عملوا الصالحات» 2- شرط دستیابى به بهشت، ایمان و عمل صالح است. «آمنوا و عملوا الصالحات لنبوّئنهم من الجنّة» 3- خداوند، بهشت را براى مؤمنان ضمانت كرده است. («لنبوّئنهم» با لام و نون تأكید آمده كه نشانِ قطعى بودن است.) 4- غرفه هاى بهشت، بسیار عالى است. («غرفاً» نكره و همراه با تنوین، نشانه ى عظمت و بزرگى است) 5 – نهرهاى بهشتى دائماً در جریان است. («تجرى» فعل مضارع، نشانه ى دوام و استمرار است) 6- اساس دستیابى به بهشت و نعمت هاى بهشتى، عمل است. «نعم اجر العاملین» 7- صبر و توكّل، دو نمونه ى روشن از عمل صالح است. «عملوا الصّالحات… الّذین صبروا و… یتوكّلون» 8- ربوبیّت خداوند، زمینه ى توكّل بر اوست. «على ربّهم یتوكّلون»