مقام معظم رهبری
-
تفسیر مقام معظم رهبری
تفسیر آیه 17 سوره رعد «أَنزَلَ مِنَ السَّمَآءِ مَآءً فَسَالَتْ أَوْدِيَةُ بِقَدَرِهَا فَاحْتَمَلَ السَّيْلُ زَبَداً رَّابِياً وَمِمَّا يُوقِدُونَ عَلَيْهِ فِى النَّارِ ابْتِغَآءَ حِلْيَةٍ أَوْ مَتَعٍ زَبَدٌ مِّثْلُهُ كَذَ لِكَ يَضْرِبُ اللَّهُ الْحَقَّ وَالْبَطِلَ فَأَمَّا الزَّبَدُ فَيَذْهَبُ جُفَآءً وَأَمَّا مَا يَنفَعُ النَّاسَ فَيَمْكُثُ فِى الْأَرْضِ كَذَ لِكَ يَضْرِبُ اللَّهُ الْأَمْثَالَ» خداوند از آسمان آبى فرو فرستاد، پس رودخانه ها به اندازه (ظرفیت) خویش جارى شده و سیلاب كفى را بر خود حمل كرد. و از (فلزّات) آنچه كه در آتش بر آن مى گدازند تا زیور یا كالایى بدست آرند، كفى مانند كفِ سیلاب (حاصل شود.) اینگونه خداوند حق و باطل را (بهم) مى زند. پس كف (آب) به كنارى رفته (و نیست شود) و امّا آنچه براى مردم مفید است در زمین باقى بماند. خداوند اینگونه مثال ها مى زند. نکته ها در این آیه دو مثال براى معرّفى باطل ذكر شده است، یكى مثال كفى كه بر روى آب ظاهر مى شود و دوم كفى كه هنگام ذوب فلزات، روى آنها را مى پوشاند. باطل همچون كف است، زیرا: 1. رفتنى است، 2. در سایه حقّ جلوه مى كند، 3. روى حقّ را مى پوشاند، 4. جلوه دارد، ولى ارزش ندارد. نه تشنه اى را سیراب مى كند…
-
تفسیر مقام معظم رهبری
تفسیر آیه 52 سوره فرقان «فَلَا تُطِعِ الْكَفِرِينَ وَجَهِدْهُمْ بِهِ جِهَاداً كَبِيراً» پس، از كافران پیروى نكن و به وسیله ى قرآن (یا ترك پیروى از آنان) با آنان به جهادى بزرگ بپرداز. نکته ها برخورد ما با كفّار چند مرحله دارد: اوّل: عدم اطاعت از آنان. «فلا تُطِع» دوّم: مبارزه و جهاد. «و جاهِدهم» جهاد و مبارزه نیز چند قسم است: جهاد با شمشیر كه جهاد اصغر است، جهاد علمى با منطق قرآن و پاسخ دادن به شبهات دشمنان كه جهاد كبیر است. پيام ها 1- سازش با كفّار ممنوع است. «فلا تطع» (هرگونه تقاضاى انحرافى كفّاررا با قاطعیّت رد كنید) 2- زمانى مى توانید در برابر كفّار، مستقل و مقاوم و با صلابت باشید كه متمركز باشید. «لوشئنا لبعثنا فى كل قریة نذیراً – فلا تطع» یعنى اكنون كه رهبرى در وجود یك پیامبر متمركز است، شما نیرومندید، پس سازش نكنید. 3- پیروى نكردن از كفّار كافى نیست، جهاد لازم است، آن هم جهادى بزرگ و همه جانبه. «فلا تُطِع … و جاهدهم به جهاداً كبیرا» 4- مبارزه ى منفى، یكى از شیوه هاى مبارزه است. (با ترك اطاعت از كفّار، با آنان جهاد كن) «فلاتُطِع… و جاهدهم» 5 – قرآن بهترین ابزار جهاد علمى و فرهنگى…
-
تفسیر مقام معظم رهبری
تفسیر آیه 157 سوره اعراف «أَلَّذِينَ يَتَّبِعُونَ الرَّسُولَ النَّبِىَّ الْأُمِّىَّ الَّذِى يَجِدُونَهُ مَكْتُوباً عِندَهُمْ فِى التَّوْرَيةِ وَالْإِنجِيلِ يَأْمُرُهُم بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَهُمْ عَنِ الْمُنكَرِ وَ يُحِلُّ لَهُمُ الطَّيِّبَتِ وَ يُحَرِّمُ عَلَيْهِمُ الْخَبَئِثَ وَ يَضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ وَ الْأَغْلَلَ الَّتِى كَانَتْ عَلَيْهِمْ فَالَّذِينَ ءَامَنُواْ بِهِ وَ عَزَّرُوهُ وَنَصَرُوهُ وَاتَّبَعُواْ النُّورَ الَّذِى أُنزِلَ مَعَهُ أُوْلَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ» (رحمت الهى، شامل كسانى است كه علاوه بر ایمان، زكات وتقوا،) از رسول و پیامبر درس نخوانده اى پیروى مى كنند كه (نام و نشانه هاى او را) نزد خویش در تورات و انجیل نوشته مى یابند. (پیامبرى كه) آنان را به نیكى فرمان مى دهد و از زشتى باز مى دارد و آنچه را پاكیزه و پسندیده است برایشان حلال مى كند و پلیدى ها را بر ایشان حرام مى كند و از آنان بار گران (تكالیف سخت) و بندهایى را كه بر آنان بوده برمى دارد (وآزادشان مى كند). پس آنان كه به او ایمان آورده و او را گرامى داشته و یارى كنند و از (قرآن) نورى كه همراه او نازل شده است پیروى كنند، آنان همان رستگارانند. نکته ها كلمه ى «اُمّى»، منسوب به «اُمّ»، به معناى مادر، به كسى گفته مى شود كه درس نخوانده باشد، مثل كسى كه از مادر…
-
تفسیر مقام معظم رهبری
تفسیر آیه 39 سوره احزاب «ألَّذِينَ يُبَلِّغُونَ رِسَالاَتِ اللَّهِ وَيَخْشَوْنَهُ وَلَا يَخْشَوْنَ أَحَداً إِلَّا اللَّهَ وَ كَفَى بِاللَّهِ حَسِيباً» كسانى كه پیام هاى الهى را ابلاغ مى كنند و از خدا مى ترسند، و از هیچ كس جز خدا بیم ندارند، و خداوند براى حسابرسى كافى است. نکته ها در این آیه سخن از قاطعیّت و شهامت مبلّغ در ابلاغ دستورهاى الهى به مردم است، ولى باید بدانیم كه در مواردى مدارا، نرمش و سكوت براى جذب قلوب لازم است. خشیت غیر از خوف است، خشیت تأثر قلبى است كه از عظمتِ امرى ناشى مى شود، ولى خوف انتظار وقوع امر ناپسندى است كه موجب پرهیز از آن مى شود. انبیا هیچ گونه خشیتى از غیر خدا ندارند، زیرا تنها خداوند را بزرگ مى بینند. پيام ها 1- موفقیّت در تبلیغ، شرایطى دارد: الف: تداوم تبلیغ. «یبلّغون» ب: تقوا در عمل. «یخشونه» ج: شهامت و قاطعیّت. «ولا یخشون احداً الا اللّه» د: توكّل به خدا. «و كفى باللّه حسیبا» 2- همیشه تبلیغ با سخنرانى نیست، گاهى باید با عمل، حكم خدا را روشن ساخت. (در دو آیه قبل فرمود: زن زید را بگیر تا خرافه اى را از میان بردارى، آنگاه در این آیه مى فرماید:) «الّذین یبلّغون رسالات…
-
تفسیر مقام معظم رهبری
تفسیر آیه 36 سوره نحل «وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِى كُلِّ أُمَّةٍ رَّسُولاً أَنِ اعْبُدُواْ اللَّهَ وَاجْتَنِبُواْ الطَّغُوتَ فَمِنْهُم مَّنْ هَدَى اللَّهُ وَمِنْهُم مَّنْ حَقَّتْ عَلَيْهِ الضَّلَلَةُ فَسِيرُواْ فِى الْأَرْضِ فَانظُرُواْ كَيْفَ كَانَ عَقِبَةُ الْمُكَذِّبِينَ» وهمانا ما در میان هر اُمّتى پیامبرى را برانگیختیم (تا به مردم بگویند) كه خدا را بپرستید و از طاغوت (و هر معبودى جز خدا) دورى نمایید، پس گروهى از مردم كسانى هستند كه خداوند هدایتشان كرده و بعضى از آنان گمراهى بر آنان سزاوار است، پس در زمین سیر و سفر كنید، تا ببینید كه پایان كار تكذیب كنندگان چگونه بوده است؟ نکته ها «اُمّة» از ریشه ى «اُمّ» به معناى چیزى است كه دیگرى را به خود ضمیمه مى كند. به هر جماعتى كه داراى نوعى وحدت و اشتراك باشند، امّت گفته مى شود. این كلمه 52 بار در قرآن آمده است. «طاغوت» براى مبالغه ى طغیان بكار مى رود. در قرآن به شیطان، ستمگران و مستكبران و بت ها، كه مایه ى طغیان و نافرمانى خدا هستند، «طاغوت» گفته شده است. این كلمه هم در مورد مفرد بكار مى رود «یكفر بالطاغوت» و هم در مورد جمع «اولیائهم الطاغوت» خداوند اسباب هدایت را براى تمام مردم فرستاده است، «بعثنا فى كلّ اُمّة رسولاً»…
-
تفسیر مقام معظم رهبری
تفسیر آیه 7 سوره محمد «يَآ أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ إِن تَنصُرُواْ اللَّهَ يَنصُرْكُمْ وَيُثَبِّتْ أَقْدَامَكُمْ» اى كسانى كه ایمان آورده اید! اگر خدا را یارى كنید، شما را یارى مى كند و گام هایتان را استوار مى سازد. نکته ها انسان، موجودى محدود است و نصرت و یارى او از راه خدا نیز محدود؛ ولى خداوند بى نهایت است و نصرت او برخاسته از قدرت نامحدود. خداوند چند چیز را در گرو چند چیز بر خود لازم كرده است: – توجّه و یادكردش را در گرو یادكرد انسان. «فاذكرونى اذكركم»(16) – نصرت ویاریش را در گرو یارى انسان. «ان تنصروا اللّه ینصركم» – بركت و ازدیاد را در گرو سپاسگزارى انسان. «لئن شكرتم لازیدنّكم»(17) – وفاى به عهدش را در گرو وفادارى انسان.(18) «اوفوا بعهدى اوف بعهدكم»(19) حضرت على علیه السلام مى فرماید: اگر خدا را یارى كنید، خداوند شما را یارى مى كند و گام هاى شما را استوار مى سازد… خداوند از روى خوارى و ناچارى از شما نصرت ویارى نمى خواهد… او از شما یارى خواسته در حالى كه خود عزیز و حكیم است و سپاهیان آسمان ها و زمین به فرمان او هستند. نصرت خواهى و استقراض الهى براى آن است كه شما را بیازماید…
-
تفسیر مقام معظم رهبری
تفسیر آیه 111 سوره توبه «إِنَّ اللَّهَ اشْتَرَى مِنَ الْمُؤْمِنِينَ أَنْفُسَهُمْ وَأَمْو لَهُمْ بِأَنَّ لَهُمُ الجَنَّةَ يُقَتِلُونَ فِى سَبِيلِ اللَّهِ فَيَقْتُلُونَ وَيُقْتَلُونَ وَعْداً عَلَيْهِ حَقّاً فِى التَّوْرَيةِ وَالْإِنجِيلِ وَالقُرْءَانِ وَمَنْ أَوْفَى بِعَهْدِهِ مِنَ اللَّهِ فَاسْتَبْشِرُواْ بِبَيْعِكُمُ الَّذِى بَايَعْتُم بِهِ وَذَ لِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ» همانا خداوند از مؤمنان، جانها و اموالشان را به بهاى بهشت خریده است. آنان در راه خدا مى جنگند تا بكشند یا كشته شوند. (وفاى به این) وعده ى حقّ كه در تورات و انجیل و قرآن آمده بر عهده خداست و چه كسى از خدا به عهدش وفادارتر است؟ پس مژده باد شما را بر این معامله اى كه به وسیله ى آن (با خدا) بیعت كردید و این همان رستگارى بزرگ است. نکته ها دنیا، بازار است و مردم در آن معامله گر. فروشنده، مردم اند و خریدار خداوند. متاعِ معامله، مال و جان است و بهاى معامله بهشت. اگر به خدا بفروشند، سراسر سود و اگر به دیگرى بفروشند، یكسره خسارت است. معامله با خدا چند امتیاز دارد: 1- خود ما و توان و دارایى ما از اوست، سزاوار نیست كه به جز او بدهیم. 2- خداوند، اندك را هم مى خرد. «مثقال ذرّة خیراً یره» 3- عیوب جنس را اصلاح مى…
-
تفسیر مقام معظم رهبری
تفسیر آیه 29 سوره فتح «مُحَمَّدٌ رَّسُولُ اللَّهِ وَالَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّآءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَمَآءُ بَيْنَهُمْ تَرَاهُمْ رُكَّعاً سُجَّداً يَبْتَغُونَ فَضْلاً مِّنَ اللَّهِ وَرِضْوَاناً سِيمَاهُمْ فِى وُجُوهِهِم مِّنْ أَثَرِ السُّجُودِ ذَ لِكَ مَثَلُهُمْ فِى التَّوْرَاةِ وَمَثَلُهُمْ فِى الْإِنجِيلِ كَزَرْعٍ أَخْرَجَ شَطْئَهُ فَآزَرَهُ فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوَى عَلَى سُوقِهِ يُعْجِبُ الزُّرَّاعَ لِيَغِيظَ بِهِمُ الْكُفَّارَ وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُؤاْ وَعَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ مِنْهُم مَّغْفِرَةً وَأَجْراً عَظِيماً» محمّد، رسول خداست و كسانى كه با او هستند، بر كفّار، سخت و در میان خودشان مهربانند. آنان را پیوسته در ركوع و سجود مى بینى، كه فضل و رضوان را از خدا مى جویند، نشانه آنان در رخسارشان از اثر سجود نمایان است. این است وصف ایشان در تورات و وصف آنان در انجیل، مانند زراعتى است كه جوانه را از زمین خارج كرده، پس آن را نیرو داده تا سخت شود و بر ساقه ى خود بایستد، آن گونه كه كشاورزان را به شگفتى و شادى وامى دارد. تا خداوند به واسطه مؤمنان كفّار را به خشم آورد، ولى خداوند به كسانى از كفّار كه ایمان آورده و كارهاى شایسته انجام دهند، وعده آمرزش و پاداشى بزرگ داده است. نکته ها «رُكّع» جمع «راكع» به معناى ركوع كننده و «سُجّد» جمع «ساجد» به معناى سجده كننده است.…